به دنبال افزایش نگرانی‌ها از خطر گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان به ویژه ادامه فعالیت جماعت انصارالله که گروهی متشکل از ستیزه‌جویان تاجیکستانی است، سازمان پیمان امنیت جمعی قرار است در ژوییه ۲۰۲۴ به منظور تقویت مرز تاجیکستان با افغانستان برنامه جدیدی را عملی کند.

یمانگلی تاماگمبتوف، دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی، به خبرگزاری روسی تاس گفت که این سازمان روی تقویت مرزهای جنوبی‌اش کار می‌کند و مرز تاجیکستان و افغانستان هم یکی از اهداف عمده این برنامه است.

تاماگمبتوف افزود که نمایندگان کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی اوایل مارس نشستی برگزار کردند تا طرح تقویت امنیت در مرزهایشان را نهایی کنند. این طرح شامل اقدام‌های خاصی است که با هدف «تضمین امنیت بخش جنوبی منطقه تحت مسئولیت سازمان پیمان امنیت جمعی» انجام می‌شود 

تاماگمبتوف با اشاره به تهدیدها از جانب افغانستان ابراز امیدواری کرد که طرح تقویت تدابیر امنیتی در مرزهای آسیای میانه با افغانستان بتواند نتایج خوبی در پی داشته باشد. به گفته او، تاجیکستان و قرقیزستان «از گستردگی تهدیدها از مبدا افغانستان» آگاه‌اند و اجرای طرح تقویت امنیت مرزها برایشان بسیار اهمیت دارد.

سازمان پیمان امنیت جمعی که قدرتمندترین سازمان امنیتی در منطقه اوراسیا است، در چند سال اخیر پیوسته از افزایش تهدید‌های امنیتی در این منطقه نگران بوده است. دبیرکل این سازمان در مورد تهدیدها گفت: «نوعیت و کیفیت تهدیدها در حال تغییر است و این نیازمند توجه بیشتر ساختارهای امنیتی منطقه است.»

کشورهای روسیه، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیرستان، بلاروس و ارمنستان از اعضای دائم و افغانستان و صربستان از اعضای ناظر این سازمان‌اند. با فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در اوت ۲۰۲۱، سازمان پیمان امنیت جمعی دو بار در مرز تاجیکستان و افغانستان رزمایش برگزار کرد که در یکی از رزمایش‌ها، نیروهای این سازمان با دشمن فرضی که از افغانستان وارد خاک تاجیکستان می‌شد، درگیر می‌شدند.

از مهم‌ترین نگرانی‌های روسیه و کشورهای آسیای میانه فعالیت روزافزون داعش خراسان، ادامه همکاری طالبان با القاعده و نیز گروه‌های تروریستی است که در کشورهای آسیای میانه پا گرفته‌اند و برای برپایی رژیم‌های مشابه امارت طالبان، در تاجیکستان و ازبکستان فعالیت می‌کنند.

گزارش اخیر کمیته نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل متحد که ژانویه منتشر شد، حضور القاعده، حرکت اسلامی ازبکستان، جماعت انصارالله تاجیکستان و حزب حرکت اسلامی ترکستان شرقی را که از حمایت طالبان برخوردارند، در افغانستان تایید کرد. در این گزارش آمده که جماعت انصارالله شماری از اعضای واحد انتحاری لشکر منصوری طالبان را جذب کرده است و از القاعده کمک مالی دریافت می‌کند.

جماعت انصارالله گروهی متشکل از ستیزه‌جویان تاجیکستانی است که تحت رهبری مهدی ارسلان فعالیت می‌کنند و اعضای آن در استان بدخشان افغانستان که با تاجیکستان هم‌مرز است، مستقرند.

مقام‌های تاجیکستان پیش از این نیز بارها از افزایش تهدیدها از سمت افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند. امامعلی رحمان اواخر دسامبر ۲۰۲۳ گفت در یک‌ سال گذشته، ۷۰ ایست‌بازرسی در مرز تاجیکستان و افغانستان ساخته شده تا تهدیدهای امنیتی را که متوجه تاجیکستان است، مهار کند.

نیروهای مشترک تاجیکستان و سازمان پیمان امنیت جمعی در سال ۲۰۲۳ موفق شدند دو مورد تهاجم شبه‌نظامیان از افغانستان به مرز تاجیکستان را مهار کنند. در آوریل ۲۰۲۳، کامران رجب‌زاده، رئیس کمیته امنیت ملی شهر خاروغ تاجیکستان، در درگیری با قاچاقچیان مسلحی که از افغانستان وارد تاجیکستان شده بودند، کشته شد. پس از آن، مقام‌های تاجیکستان اعلام کردند که با سلطه طالبان بر افغانستان، میزان قاچاق مواد مخدر از افغانستان به این کشور افزایش یافته است و شبه‌نظامیان و قاچاقچیان با همدستی یکدیگر در تلاش‌اند نظم در مرز میان دو کشور را برهم بزنند.

در سپتامبر ۲۰۲۳ هم سه عضو جماعت انصارالله با نام‌های مستعار عثمان، ابومصعب و عبیده، با عبور از مرز افغانستان وارد خاک تاجیکستان شدند که در درگیری با نیروهای مرزبانی تاجیکستان کشته شدند. از این افراد تسلیحات پیشرفته شامل دوربین دید در شب، بمب دستی، مواد ساخت‌ مین، وسایل ارتباطی و جزوه‌های تبلیغی مرتبط با جماعت انصارالله به دست آمد.

سخنگویان رژیم طالبان در کابل که روابطشان را با گروه‌های تروریستی انکار می‌کنند، در واکنش به این گزارش‌ها همواره ادعا می‌کنند که امنیت در افغانستان برقرار است و از این کشور هیچ‌ تهدید و نگرانی متوجه کشورهای همسایه نیست.

با این حال هفته گذشته ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان، به خبرگزاری اسپوتنیک گفت که ادعای طالبان مبنی بر مهار تهدیدها علیه کشورهای دیگر از منشا افغانستان و به‌ویژه سرکوب داعش خرسان واقعیت ندارد و این گروه همچنان تهدیدی بالقوه برای امنیت روسیه و کشورهای آسیای میانه به شمار می‌رود.